روانشناسی رشد نوجوان (دیدگاه تحولی)

هدف این کتاب ارائه دیدگاهی تحولی در روانشناسی نوجوان است. کتاب در سیزده فصل به چهار مقوله مهم: (1) مبانی ‌نظری و خصوصیات جسمانی و روانی نوجوان، (2) تأثیر عوامل اجتماعی‌کننده بر رشد نوجوان، (3) مشکلات رفتاری و عاطفی و بالاخره (4) رشد شغلی نوجوان می‌پردازد. فصل‌های اول تا هشتم کتاب معطوف به مقوله نخست است. در فصل اول مبانی نظری رشد نوجوان از چشم‌اندازهای گوناگون بحث شده است. فصل دوم به تأثیر عواملی چون گروه همسالان، وضعیت اجتماعی، اقتصادی، تفاوت‌های جنسیتی و قومی بر رشد نوجوان می‌پردازد. در فصل سوم ابعاد مختلف رشد جسمانی و اثرات روانی آنها و در فصل چهارم ویژگی‌های عمده رشد شناختی مطرح شده‌اند. فصل پنجم به ویژگی‌های شناختی و استدلال اجتماعی می‌پردازد. در فصل ششم خود‌پنداره، عزت‌نفس و رشد هویت بررسی شده‌اند. در فصل هفتم نظریه‌های رشد اخلاقی، استدلال و رفتارهای اخلاقی و برنامه‌های تربیتی برای رشد اخلاقی مورد بحث قرار گرفته است. فصل‌های هشتم، نهم و دهم به مقول دوم یعنی تأثیر عوامل اجتماعی‌‌کننده بر رشد نوجوان مربوط می‌شود و به ترتیب اثرات خانواده، گروه همسالان و مدرسه را مورد بررسی قرار می‌دهد. فصل‌های یازدهم و دوازدهم با دیدگاهی تحولی و آسیب‌شناسانه به مقوله سوم یعنی رفتارهای مشکل‌آفرین و مشکلات روان‌شناختی و معمول دوره نوجوانی از جمله افسردگی، اختلالات خوردن، مصرف سوء‌ الکل، مواد مخدر و خودکشی و شیوه‌های کنار‌ آمدن با فشارهای روانی و راهکارهای پیشگیری و درمان معطوف است. در نهایت در فصل سیزدهم رشد شغلی با تأکید بر شیوه‌های تصمیم‌گیری شغلی و مشکلات آن و برنامه‌های شغلی بحث شده است. این کتاب به کسانی که مایل به شناخت بیشتر و واقع‌بینانه نوجوانان و ارائه راهکارهای تربیتی، روانی برای رشد و بالندگی نوجوانان هستند توصیه می‌شود. مهرناز شهرآرای، دانشیار روانشناسی و مدیر اسبق گروه روانشناسی دانشگاه تربیت معلم، دارای درجه لیسانس و فوق‌لیسانس روانشناسی و دکتری در آموزش و پرورش با گرایش روانشناسی رشد از دانشگاه کالیفرنیا در لس‌آنجلس (UCLA) است. از وی بیش از 30 مقاله علمی در زمینه روانشناسی رشد، خلاقیت و نوآوری، پیشرفت زنان، فرهنگ، هویت‌یابی و... در نشریات معتبر علمی داخل و خارج کشور به چاپ رسیده است. کتاب‌های اصول و مبانی رشد، رشد در دوران قبل از تولد، رشد کودک از تولد تا دوازده سالگی و روانشناسی یادگیری کودک و نوجوان از جمله تألیفات وی است. کتاب رشد جنسیت و چشم‌اندازهایی در روانشناسی و بخشی از کتاب زمینه روانشناسی از جمله آثار ترجمه شده او است. وی ضمن تدریس در دانشگاه‌های مختلف و فعالیت در مجامع علمی ـ پژوهشی در ایران و خارج از کشور، مانند عضویت در دومین و پنجمین دوره هیات مدیره انجمن روانشناسی ایران، منشأ خدمات ارزنده‌ای در راستای رشد و بالندگی نسل جوان بوده‌ است. وی در حال حاضر نایب‌رییس انجمن مزبور است.